"Το παρελθόν πάντα ξεγλιστράει από το χέρι μας. Μας αφήνει μόνο διάσπαρτα πράγματα.
Ο σύνδεσμος που τα ένωνε, μας διαφεύγει. Η φαντασία μόνο συμπληρώνει τα κενά."
-Poetics of music in the form of six lessons, Igor Straviski, 1942.
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 12 ΙΟΥΛΙΟΥ 2019
Μύθοι, θρύλοι και αλήθειες | Ι. Π. Παναγίας Εκατονταπυλιανής | 10:00 - 13:00 Εργαστήριο για παιδιά Ε’ & ΣΤ’ Δημοτικού με τον αρχαιολόγο-ξεναγό Άρη Σιχλιμίρη και την ιστορικό τέχνης Κατερίνα Κωνσταντίνου. Ο ναός της Εκατονταπυλιανής μετράει παραπάνω από 18 αιώνες ζωής. Μέσα στο πέρασμα των αιώνων μαζί με το μνημείο επιβιώνουν και οι θρύλοι που οι άνθρωποι αφηγούνται για αυτό. Η εκατοστή πύλη, το καμπαναριό, το αποτύπωμα της Αγίας Θεοκτίστης, ο πειρατής Νίσυρις, ο μάστορας κι ο μαθητής του. Πως έφτασαν μέχρι τις μέρες μας όλες αυτές οι ιστορίες; Τι από όλα αυτά είναι αλήθεια; Και ποια είναι παραμύθια; Εμείς ποια ιστορία έχουμε να πούμε για την Εκατονταπυλιανη; Ελάτε να σκαρώσουμε μαζί τη δική μας φανταστική ιστορία για το μνημείο. Στα ίχνη των Μαυρογένη | Πλατεία Εκατονταπυλιανής | 19:00-21:00 Ένα παιχνίδι ανακάλυψης της Παροικιάς μέσα από τα υλικά και άυλα ίχνη που άφησαν πίσω τους τα μέλη της μεγάλης οικογένειας των Μαυρογένηδων | Σε συνεργασία με την Αυγή Καλογιάννη. 20:00-21:00 Anthropologists@Work | Οικία Βαρούχα *διαβάστε περισσότερα στο Παράρτημα. Ειρήνη Βαρούχα: Μια παριανή, κοσμοπολίτισσα αρχαιολόγος Δημοτικό Κτήριο Τεχνών «Δημητρακόπουλου» 20:00-21:00 Ομιλία της Δέσποινας Ευγενίδου (Επίτιμη Διευθύντρια Νομισματικού Μουσείου) σχετικά με τη ζωή και το έργο της νομισματολόγου Ειρήνης Βαρούχα-Χριστοδουλοπούλου. Ταξίδεψε για τις σπουδές της και εργάστηκε στο Νομισματικό Μουσείο στην Αθήνα. Αντιμετώπισε τις δύσκολες συνθήκες που βίωσε η χώρα και υπηρέτησε την αρχαιολογία στα χρόνια του πολέμου. Προστάτεψε τα νομίσματα του Μουσείου τα χρόνια της κατοχής και ολοκλήρωσε την επανέκθεση στη νέα του στέγη, από την Ακαδημία στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, όταν επανήλθε κάποια ηρεμία στη χώρα. Μαρίνος Κοντάρας: Ο Κουρσάρος του Αιγαίου | ΥΡΙΑ 21:00-23:00 Προβολή κατ΄επανάληψη της ταινίας του Γ. Τζαβέλλα (1948) *διαβάστε περισσότερα στο Παράρτημα George Kontrafouris Τrio | Φραγκομονάστηρο 21:00 Ο Γιώργος Κοντραφούρης, ηγετική φυσιογνωμία της τζαζ μουσικής στην Ελλάδα ταξιδεύει στην Πάρο για να παρουσιάσει τον επερχόμενο δίσκο του αλλά και παλαιότερες συνθέσεις από την προσωπική του δισκογραφία. Το jazz piano trio συμπληρώνουν δύο από τους πιο δραστήριους μουσικούς στην εγχώρια τζαζ σκηνή, οι Βασίλης Κουτσονάνος και Βασίλης Ποδαράς. Η συναυλία George Kontrafouris trio ανοίγει και φέτος το Φραγκομονάστηρο στο κοινό επιχειρώντας να καταστήσει το -για χρόνια παραμελημένο- μνημείο ένα ζωντανό χώρο για την κοινότητα. Γιώργος Κοντραφούρης - πιάνο | Βασίλης Κουτσονάνος - μπάσο | Βασίλης Ποδαράς - τύμπανα Τα δωδεκάνησα και οι μουσικές του Αιγαίου | Άγιος Κωνσταντίνος 22:00 Με επίκεντρο τις παραδοσιακές μουσικές των Δωδεκανήσων, ο δεξιοτέχνης βιολιστής Μανώλης Κόττορος και η ορχήστρα καταξιωμένων μουσικών που τον συνοδεύει μας ταξιδεύουν στα πολιτισμικά και μουσικά δίκτυα του Αιγαίου. Με μια βραδιά γεμάτη νησιώτικο κέφι η ορχήστρα του Μανώλη Κόττορου θα επιχειρήσει να εμπλέξει το κοινό σε μια εμπειρία του δωδεκανησιακού ηχοτοπίου. Μανώλη Κόττορο - βιολί | Μάρθα Μαυροειδή - πολίτικο λαούτο, τραγούδι | Απόστολος Καρποντίνης - λαούτο | Στέλλα Βαλάση - σαντούρι ΣΑΒΒΑΤΟ 13 ΙΟΥΛΙΟΥ 2019 Ξενάγηση στην Παροικιά με την ξεναγό Αυγή Καλογιάννη και την Kυριακή Χαραλάμπους (Κούλα Διπλού) 10:00-11:30 Πρόκειται για μια μοναδική ξενάγηση όπου οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να ακούσουν τόσο την επαγγελματία ξεναγό Αυγή Καλογιάννη όσο και την κυρία Κούλα που γεννήθηκε και μεγάλωσε στον οικισμό της Παροικιάς. Η Κούλα Διπλού, όπως είναι γνωστή στην τοπική κοινωνία, θα μας μεταφέρει τα βιώματα μιας άλλης εποχής. Σημείο συνάντησης Παντοπωλείο Διπλού, Αγορά Παροικιάς. Ξενάγηση στην Παροικιά | Σημείο συνάντησης Πλατεία Εκατονταπυλιανής 11:30-12:30 Με την ξεναγό Γεωργία Παπαδοπούλου [στα αγγλικά]. Εργαστήρι Τοπιογραφίας | Κάτω γιαλός 10:00-12:00 Για παιδιά από 1 έως 3 ετών και τους συνοδούς τους. Η θέα που η Παροικιά κοιτάζει καθημερινά θα γίνει για λίγο ο καμβάς μας. Παιδιά και γονείς καλούνται να πειραματιστούν δημιουργικά με δαχτυλομπογιές και φαντασία απέναντι σε ένα από τα πιο γνωστά τοπία της Πάρου. Ντυθείτε άνετα. Φορέστε ρούχα που δεν σας πειράζει να λερωθούν και ελάτε να παίξουμε ανακαλύπτοντας μέσα από μια ευφάνταστη δράση το περιβάλλον που μας περιβάλλει. Περίπατος στη Μεσαιωνική Παροικιά | Σημείο συνάντησης Πύργος Κάστρου Παροικιάς 18:30-19:30 Με τον αρχαιολόγο Κωνσταντίνο Ρούσσο. Η μεσαιωνική Παροικιά παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη για το ευρύ κοινό ενώ σταδιακά αποκαλύπτει τα μυστικά της στους μελετητές της. Ελάτε να περπατήσουμε μαζί στο δαιδαλώδη οικισμό και να ανακαλύψουμε πως διαμορφώθηκε η σημερινή πόλη. Με κεντρικούς σταθμούς το Κάστρο και την Εκατονταπυλιανή ο περίπατος με τον αρχαιολόγο Κωνσταντίνο Ρούσσο θα είναι ένα πλούσιο ταξίδι στο χώρο και το χρόνο. Μετά μουσικής | Από την πλατεία Εκατονταπυλιανής έως το ΚΑΠΗ 19:30-20:00 Περπατάμε μετά μουσικής μέσα από τον οικισμό για να φτάσουμε στο ΚΑΠΗ, στην παραλία της Παροικιάς. Μια πατινάδα με τον Μανώλη Δελέντα και τον Φανούρη Πετρόπουλο που θα οδηγήσει σε μια βεγγέρα. Βεγγέρα | ΚΑΠΗ Δήμου Πάρου 20:00 Μια νησιώτικη βεγγέρα στο καφενείο του ΚΑΠΗ με τους ντόπιους μουσικούς. Το κτήριο που στεγάζει σήμερα το ΚΑΠΗ το δώρησε στην κοινότητα ο Νικόλαος Μαυρογένης το 1782 με τον όρο να μην αλλάξει ποτέ χρήση. Να παραμείνει για πάντα καφενείο. Η μορφή που θυμούνται οι πιο ηλικιωμένοι Παριανοί είναι αυτή του «Μεγάλου Καφενειου» ή του «Κοινοτικού», όπως το έλεγαν. Εκεί σύχναζαν οι «άρχοντες» του νησιού και οι κυρίες τους. Από τότε η κοινωνία της Πάρου άλλαξε πολύ και σήμερα το καφενείο του Μαυρογένη αποτελεί ένα ζωντανό κύτταρο της πόλης για τους ηλικιωμένους ντόπιους. Η βεγγερα - επίσκεψη του Φεστιβάλ Πάρου στο σημερινό ΚΑΠΗ φιλοδοξεί να εμπλέξει ενεργά τα μέλη του στην κοινωνική ζωή του τόπου αλλά και του Φεστιβάλ. Μανώλης Δελέντας - βιολί, Φανούρης Πετρόπουλος - λαούτο, Αντωνία Νίκα - τραγούδι. *βεγγερα (η) ελλην. Εσπερίδα・η βραδυνή επίσκεψη και συγκέντρωση σε σπίτι ή στο ύπαιθρο για συναναστροφή και διασκέδαση, όπου προσφέρονται ποτά, γλυκίσματα ή και φαγητά ΣΥΝ. σουαρέ. [ΕΤΥΜ. > ιταλ. veggheria < μτγν. λατ. vigulare < vigul /vigil «άγρυπνος, φύλακας»] Anthropologists@Work | ΚΑΠΗ 20:00 - 21:00 *διαβάστε περισσότερα στο Παράρτημα Ι Μαρίνος Κοντάρας: Ο Κουρσάρος του Αιγαίου | Εργαστήριο ΥΡΙΑ 21:00-23:00 *διαβάστε περισσότερα στο Παράρτημα Ι Χοχλακάς | Προαύλιος χώρος του Ι.Π. Παναγίας Εκατονταπυλιανής 22:30 Συναυλία του κοντραμπασίστα Γιώργου Βεντουρή με τους Γιάννης Παπαδόπουλος - πιάνο, Στρατής Ψαραδέλλης - λύρα, Λεωνίδας Σαραντόπουλος - φλάουτο, Μάρθα Μαυροειδή - σάζι, λάφτα, Δημήτρης Κλωνής - τύμπανα, Βαγγέλης Καρίπης – κρουστά Με πολλαπλές αναφορές στον τόπο καταγωγής του κοντραμπασίστα Γιώργου Βεντουρή -την Πάρο- το πρότζεκτ Χοχλακάς αποτελεί μια μοναδική σύμπραξη ταλαντούχων μουσικών που προέρχονται από ετερόκλητα μουσικά πεδία. Σύγχρονα μουσικά ιδιώματα συνυφαίνονται με μουσικές της ανατολικής μεσογείου μέσα από τον δεξιοτεχνικό αυτοσχεδιασμό σε μουσικά όργανα διαφορετικών παραδόσεων. Προβολή ταινίας «Στο σώμα της» | Φραγκομονάστηρο 23:45 Σκην. Ζαχαρία Μαυροειδή (2018), 84’ Κάθε χρόνο, στις 31 Ιουλίου, οι τελευταίοι εναπομείναντες «δεκαπεντάριδες» επιστρέφουν στα κελιά της ανενεργής Μονής της Κοίμησης, στο νότιο άκρο της Θηρασιάς. Για δύο βδομάδες προσεύχονται υπέρ αναπαύσεως των νεκρών και υπέρ υγείας των ζωντανών προετοιμάζοντας παράλληλα την Μονή για την γιορτή του Δεκαπενταύγουστου. Τον υπόλοιπο χρόνο αναπολούν το παρελθόν αγναντεύοντας την κοσμοπολίτικη Σαντορίνη στην άλλη μεριά του ηφαιστείου. Το ΣΤΟ ΣΩΜΑ ΤΗΣ καταγράφει την ράθυμη καθημερινότητα της φθίνουσας παράδοσης του «Δεκαπέντε». Μέσα από τα πορτρέτα των γυναικών που κάθε καλοκαίρι επιστρέφουν για δεκαπέντε μέρες στη Μονή διερευνά θέματα πίστης, ταυτότητας και φύλου. Το «αμόλυντο» σώμα της Παναγίας, το ερημωμένο σώμα της πάλαι ποτέ αγροτικής Θηρασιάς και το φθαρτό σώμα των γυναικών συνθέτουν μια εφήμερη αναπαράσταση της μεταπολεμικής Ελλάδας. ΚΥΡΙΑΚΗ 14 ΙΟΥΛΙΟΥ 2019 Διαβάζοντας την ιστορία της Πάρου στα νομίσματα του Αρχαιολογικού Μουσείου | Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου 10:00-12:00 Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και το Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου εκθέτει επιλεγμένα νομίσματα από παραδόσεις ιδιωτών και ανασκαφές. Τα νομίσματα που εκτίθενται χρονολογούνται από την Αρχαϊκή εποχή έως τους Οθωμανικούς χρόνους. Μέσα από τους νομισματικούς τύπους αποτυπώνονται ανάγλυφα σημαντικοί ιστορικοί σταθμοί της Ιστορίας της Πάρου. Απόστολος Παπαδημητρίου, αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων Εμμανουήλ Ψαρρός, αρχαιολόγος, Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων «Όλα τα Δωδεκάνησα» | Γκαλερί Αποθήκη 18:30 20’ Performance. Οι δύο μουσικοί ερμηνεύουν το ιστορικό τραγούδι που βασίζεται στην έμμετρη αφήγηση με θέμα την «Λεηλασία της εν Πάρω Παροικίας» στις 19 Μαΐου του 1668 από τον Οθωμανικό στόλο και τον Καπουδάν πασά Καπλάν Μουσταφά. Η εκτέλεση βασίζεται στην ανασύνθεση της κοσμικής μεταβυζαντινής μουσικής που επιχείρησε ο Γιώργος Χατζημιχελάκης. Στρατής Ψαραδέλλης - λύρα, Διονυσία Παπούλη - τραγούδι. Πιθανά μέλλοντα στο αρχιπέλαγος. Η περίπτωση της Πάρου | Δημοτική Βιβλιοθήκη «Γιάννης Γκίκας» 19:00-20:00 Πως τα παιδιά φαντάζονται την Πάρο στο μακρινό ή κοντινό μέλλον; Βραδιά ανάγνωσης των αποτελεσμάτων του ομώνυμου εργαστηρίου που διεξήχθη στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Πάρου από την εικαστικό Κυριακή Γονή και μαθητές του Εικαστικού Εργαστηρίου του Δήμου Πάρου. *διαβάστε περισσότερα στο Παράρτημα Anthropologists@Work | Αρχοντικό Κρίσπη 20:00-21:00 *διαβάστε περισσότερα στο Παράρτημα Μαρίνος Κοντάρας: Ο Κουρσάρος του Αιγαίου | Eργαστήριο ΥΡΙΑ 21:00-23:00 Προβολή κατ΄επανάληψη της ταινίας του Γ. Τζαβέλλα (1948) *διαβάστε περισσότερα στο Παράρτημα Πόλη φτιαγμένη από μουσική 20:00-22:00 Περιπλανηθείτε στην Παροικιά ακολουθώντας τους ήχους των μουσικών σχημάτων που βρίσκονται διάσπαρτα στην πόλη, ζωντανεύοντας με απρόσμενο τρόπο κάθε γωνία της. Jazz trio Λεωνίδας Σαραντόπουλος - φλάουτο, Δημήτρης Κλωνής - τύμπανα, Γιάννης Παπαδόπουλος - πιάνο. Το τρίο θα ερμηνεύσει αυθεντικές συνθέσεις από την προσωπική δισκογραφία και των τριών μουσικών. Επιλεγμένα κομμάτια από το ''Paflax'' του φλαουτίστα Λ. Σαραντόπουλου, το ''Next Step'' του πιανίστα Γιάννη Παπαδόπουλου και το ''101'' του ντράμερ Δημήτρη Κλωνή αναπροσαρμόζονται με σκοπό μια καινούργια και ενδιαφέρουσα μουσική προσέγγιση. Παραδοσιακό ντουέτο Στρατής Ψαραδέλλης - λύρα, Βαγγέλης Καρίπης - κρουστά. Από το Αιγαίο ως την Κωνσταντινούπολη η ζυγιά λύρα-κρουστά μας μεταφέρει σε ένα διαφορετικό μουσικό χωροχρόνο, όπου ο ρυθμός των κρουστών και ο σκοπός της λύρας διαπλέκονται αυτοσχεδιαστικά ερμηνεύοντας λαϊκές και λόγιες μουσικές. SaxNbass Χρήστος Κυριαζής - σαξόφωνο, Παντελής Πέτρου - μπάσο. Ένα σαξόφωνο και ένα μπάσο φέρνουν τις μουσικές του κόσμου στην Αγορά της Παροικιάς. ΜΑΤΟΥΛΑ ΖΑΜΑΝΗ | Παραλία Παροικιάς 22:30 Την τελευταία βραδιά του Φεστιβάλ Πάρου συναντιόμαστε στην παραλία της Παροικιάς για να χορέψουμε, να τραγουδήσουμε, να διασκεδάσουμε και να απολαύσουμε το ανέμελο καλοκαίρι με τη Ματούλα Ζαμάνη. Η Ματούλα Ζαμάνη ταξιδεύει με την ορχήστρα της στο Φεστιβάλ Πάρου για να μοιραστεί μαζί μας «νέα άσματα, αλλά και ιστορίες ερωτικής καταφρόνιας, φυσιολατρικής ραστώνης, νησιωτικού πεφωτισμού, συγκαθιστά του μόχθου και του ρομαντισμού, δημοτικά dark-japan της περηφάνιας, πονήματα του ποιητή εκ Μεταξοχωρίου και άλλα ηδονικά της καλοσύνης του καιρού.» |
|
COLLECTING STORIES, TELLING HISTORIES | ΕΚΘΕΣΗ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΙΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥ.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, ΝΑΤΑΣΑ ΜΠΙΖΑ
Η έκθεση Collecting Stories, Telling Histories εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους η τοπική κοινότητα της Πάρου έχει επιλέξει να καταγράψει το παρελθόν της και να εξιστορήσει τον εαυτό της. Συνόψεις της τοπικής ιστορίας, αρχεία, συλλογές αντικειμένων και φωτογραφιών, μουσεία, βιογραφίες εξεχουσών προσωπικοτήτων και οι κατοικίες τους· όλα στοιχεία του παρελθόντος που συγκροτούν την ιστορία του τόπου και ρυθμίζουν τη σχέση της κοινότητας με το παρελθόν. Όμως, πόσο αποσπασματική είναι η γνώση μας για το παρελθόν; Ποιες είναι οι ιστορίες που δεν είπαμε; Έχουν όλοι λόγο στο πως γράφεται η ιστορία;
Η ιστορία παραδοσιακά πλέκεται γύρω από εμφανή στοιχεία και απτά αντικείμενα (φωτογραφίες, αρχειακά τεκμήρια, μνημεία, πίνακες ζωγραφικής, χαρακτικά, κάθε λογής αντικείμενα κ.α.). Ό,τι δεν μπορούμε να δούμε ή να αγγίξουμε βρίσκει το δρόμο προς την ιστορία μέσω της καταγραφής προφορικών μαρτυριών. Η υλικότητα και η προφορικότητα αποτελούν τους δύο πυλώνες της έκθεσης του 2ου Φεστιβάλ Πάρου Collecting Stories, Telling Histories, η οποία αποπειράται μια ιχνηλάτηση του παρελθόντος μέσα από τα λόγια των ανθρώπων που το έζησαν, μέσα από τις μνήμες που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, μέσα από τα παραμύθια, τους θρύλους και τους μύθους, μέσα από τις αναμνήσεις που εγγράφονται στα αντικείμενα που φυλάχθηκαν για την ίδρυση ενός μουσείου από την ίδια την κοινότητα.
Ανάμεσα στις ιστορίες, τις αφηγήσεις, τις φωτογραφίες και τα αντικείμενα πέντε σύγχρονοι καλλιτέχνες σχολιάζουν κριτικά το έργο της ιστορίας, ενώ οι ίδιοι εμπλέκονται ενεργά στην καταγραφή της. Ένα προσωπικό ημερολόγιο γίνεται η αφετηρία της Ράνιας Μπέλλου για την εικαστική διατύπωση μιας ιστορίας που αφορά πολλούς πέραν από τον συγγραφέα του ημερολογίου Π. Στάη. Οι προσωπικές επιθυμίες, τα όνειρα και οι έρωτες διαπλέκονται με τη συλλογική μνήμη της Μικρασιατικής καταστροφής και την αίσθηση της μεταπολεμικής Αθήνας. Μέσα από μόλις δύο ώρες κινηματογράφησης ο Παναγιώτης Καλκαβούρας πλέκει τις μικρές του βίντεο-ιστορίες, αποτυπώνοντας καθημερινές στιγμές του πραγματικού κόσμου του νησιού. Μεταξύ αρχείου και εικαστικού έργου, η δουλειά του διεθνούς φήμης φωτογράφου Platon ανασύρεται από την αποθήκη του παιδικού φίλου του Ευθύμη Κυδωνιέως στην Παροικιά για να παρεισφρήσει ανάμεσα στα τεκμήρια της έκθεσης. Οι άνθρωποι που ο Platon αποτύπωσε δεξιοτεχνικά με το φακό του τη δεκαετία του 1990 στην Πάρο στην σειρά Coming Home: Greece είναι κατά τυχαίο τρόπο τα υποκείμενα των ιστοριών της έκθεσης. Η Κυριακή Γονή στρέφει το ενδιαφέρον στο μέλλον. Το aegeandataheaven.com είναι ένα αυτοδιαχειριζόμενο δίκτυο δεδομένων, το οποίο μας υπενθυμίζει ότι το παρελθόν αποτελεί πάντα αντικείμενο του εκάστοτε παρόντος και αφορά πολύ περισσότερο το μέλλον. Η Μαρία Τζανάκου μεταχειρίζεται το λόγο -το επίκεντρο αυτής της έκθεσης- αποσπώντας λέξεις που συμπυκνώνουν συλλογικές αναμνήσεις του παρελθόντος.
Ι. Κουτιά αναμνήσεων | Δημοτικό Κτήριο Τεχνών «Δημητρακόπουλου»
Ό,τι μπορεί να φανταστεί ανθρώπου νους βρίσκει κανείς σε αυτές τις μικρές ιδιωτικές συλλογές. Ετερόκλητα αντικείμενα; Όχι, όλα αυτά τα μικρά πράγματα αφηγούνται τη ζωή του συλλέκτη ή της συλλέκτριάς τους, ή έστω μια περίοδο της ζωής τους. Είναι όλα αντικείμενα που θυμίζουν κάτι ―πρωτίστως στον άνθρωπο που τα φύλαξε. Αυτό το μέρος της έκθεσης Collecting Stories, Telling Histories βασίστηκε στην καταγραφή των αντικειμένων της «Λαογραφικής Συλλογής» του Δήμου Πάρου, η οποία συγκροτήθηκε με σκοπό την ίδρυση ενός μουσείου. H «Λαογραφική Συλλογή» διαφυλάσσει τα πράγματα που διάλεξε μια κοινότητα για να θυμάται τη ζωή της, για να θυμάται τον εαυτό της, για να θυμάται το παρελθόν της και να σχεδιάζει το μέλλον της. Λειτουργεί δηλαδή σαν ένα μεγάλο κουτί μνήμης όπου όλοι συμβάλλουμε με ό,τι κρίνουμε σημαντικό να διατηρηθεί για να μας θυμίζει μια ιστορία ή πολλές.
ΙΙ. H πολυτέλεια της ιστορίας | Gallery Apothiki
Από τι άραγε φτιάχνεται η ιστορία; Από σημαντικά γεγονότα και σημαντικούς ανθρώπους ή μήπως από μικρότερες ιστορίες; Χωράει άραγε όλο το παρελθόν στην ιστορία; Το δεύτερο μέρος της έκθεσης Collecting Stories, Telling Histories, εξετάζει κριτικά την έννοια της ιστορίας μέσα από μια σειρά διαφορετικών προσεγγίσεων του παρελθόντος της Πάρου.
ΙΙΙ. «Φ» | Holland Tunnel Gallery
Το τρίτο μέρος της έκθεσης του φετινού Φεστιβάλ Πάρου δοκιμάζει να ξετυλίξει τη ζωή της Φεβρωνίας από την Πάρο στην Αίγυπτο και ξανά πίσω στην Πάρο. Η ζωή της Φεβρωνίας γίνεται το όχημα για να ιχνηλατήσουμε το περίγραμμα της ιστορίας του 20ου αιώνα. Με αφετηρία την διήγηση του γιου της Μιχάλη Κυριαζάνου, γεννημένου στις 24 Ιουνίου του 1918, τις συζητήσεις με απογόνους της, τις φωτογραφίες αλλά και τα αντικείμενα που η Φεβρωνία κληροδότησε στους αγαπημένους της, η έκθεση προσπαθεί να ανασυνθέσει την προσωπική και οικογενειακή της ιστορία. Αυτή η μικροϊστορία αντιμετωπίζεται σαν μια ψηφίδα του μεγάλου μωσαϊκού της ιστορίας του εικοστού αιώνα. Οι Βαλκανικοί πόλεμοι, η Μικρασιατική Καταστροφή, ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος όλα γίνονται επεισόδια της ζωής της Φεβρωνίας.
Επισκέψιμοι Χώροι
Αρχοντικό Κρίσπη
Το επιβλητικό αρχοντικό νεοκλασικού ρυθμού δίπλα στην εκκλησία των Τριών Ιεραρχών στον κεντρικό δρόμο της Αγοράς αποτελεί ένα μοναδικό κτήριο που διασώζει πλούσια στοιχεία της νεότερης ιστορίας της Πάρου αλλά και της Ελλάδας. Μέσα από τα αντικείμενα, τα έργα τέχνης, τα έπιπλα και τα αρχειακά τεκμήρια ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να περιηγηθεί στην Πάρο του 19ου και του 20ου αιώνα. Στην θρυλική οικογένεια Κρίσπη ανήκουν πολλά σημαντικά μέλη της τοπικής κοινωνίας, όπως ο Νικόλαος Κ. Κρίσπης, βουλευτής (1850-1923) και ο Μιχάλης Κρίσπης, πρόεδρος της Παροικιάς (1896-1981). Το αρχοντικό Κρίσπη ανοίγει για δεύτερη φορά στο κοινό στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Πάρου με σκοπό την γνωριμία των επισκεπτών με την ιστορία της οικογένειας Κρίσπη, την τοπική ιστορία και την σχέση της Πάρου με την Ελλάδα και την εθνική ιστορία.
Κουρείο Καντιώτη
Το κουρείο Καντιώτη έπαψε να λειτουργεί το 2000 αλλά διατηρείται όπως ακριβώς ήταν από την οικογένεια του κουρέα Γιάννη Καντιώτη. Εκτός από τη μνήμη του Γιάννη, το κουρείο κρατάει ζωντανή και την ανάμνηση μιας περασμένης εποχής για την Αγορά της Παροικιάς και κατά συνέπεια μιας διαφορετικής εποχής για ολόκληρο το νησί. Ήταν η εποχή που ο κεντρικός δρόμος της πόλης της Παροικιάς ήταν η Αγορά και τα κάθε λογής καταστήματα κάλυπταν τις καθημερινές ανάγκες των κατοίκων του οικισμού αλλά και των «εξοχών», δηλαδή της περιαστικής Παροικιάς.
Αρχοντικό Βαρούχα
Το αρχοντικό Βαρούχα στο δρόμο της Ελεούσας, που ξεκινάει από τον Ταξιάρχη, αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα νησιωτικής αρχιτεκτονικής εντός της παλιάς πόλης. Το εσωτερικό του αποπνέει -ακόμα σήμερα- την κοσμοπολίτικη αύρα μιας διαφορετικής εποχής. Στο σπίτι αυτό, το 1896, γεννήθηκε η γνωστή αρχαιολόγος-νομισματολόγος Ειρήνη Βαρούχα-Χριστοδουλοπούλου. Παρότι έφυγε από την Πάρο σε ηλικία 9 ετών συνέχιζε να παραθερίζει στο αρχοντικό της Παροικιάς μέχρι το τέλος της ζωής της το 1979. Εκεί συνήθιζε να υποδέχεται φίλους και συναδέλφους της. Πολλοί ακόμα θυμούνται τα πάρτυ με το γραμμόφωνο και την μουσική που τόσο αγαπούσε η Ειρήνη Βαρούχα.
Οικία Αζάρη
Η οικία Αζάρη είναι μια τυπική αστική κατοικία της Παροικιάς. Αγοράστηκε από δύο Ολλανδές αδελφές την Pauleen και την Heleen Lethen, οι οποίες την διατήρησαν όπως ήταν. Οι Pauleen και Heleen έφτασαν στην Πάρο στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Τότε μπορούμε να τοποθετήσουμε και τις απαρχές του τουρισμού˙ του κοινωνικού αυτού φαινομένου που εντάθηκε τις επόμενες δεκαετίες και έλαβε σταδιακά τα σημερινά του χαρακτηριστικά. Οι πρώτοι επισκέπτες του νησιού -όπως η Pauleen και η Heleen αναγνώρισαν πολλά πέραν του φυσικού κάλλους του τόπου. Η τοπική κοινωνία διατηρούσε ακόμα τις δεκαετίες του 1960 και 1970 τα προτουριστικά χαρακτηριστικά της.
Εργαστήριο Πορσελάνης ΥΡΙΑ
Το εργαστήριο πορσελάνης αποτελεί ένα ζωντανό χώρο δημιουργίας στην καρδιά της Παροικιάς. Φέτος το κοινό του Φεστιβάλ Πάρου θα έχει την ευκαιρία να δει το προσωπικό του ΥΡΙΑ να ετοιμάζει το νέο πρότζεκτ «Ν.Π. 19 / Νηολόγιο Πάρου 2019». Το νέο εγχείρημα αποτελεί μια σύμπραξη του εργαστηρίου ΥΡΙΑ με την εικαστικό Χριστιάννα Οικονόμου και πραγματεύεται την αιγαιοπελαγίτικη ναυτοσύνη ως στοιχείο μιας υπερτοπικής ταυτότητας του αρχιπελάγους.
Εκκλησίες
Άγιος Κωνσταντίνος, Ταξιάρχης, Άγιος Ιωάννης Θεολόγος, Αγία Αικατερίνη, Τρεις Ιεράρχες,
Παναγία Σεπτεμβριανή,Άγιος Αθανάσιος, Εισόδια της Θεοτόκου, Αγία Τριάδα.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Σινεμαδάκια
Αναζητήστε τα «σινεμαδάκια» του Φεστιβάλ Πάρου σε όλο τον οικισμό. Οι κατασκευές αυτές εμπνέονται από τα ομώνυμα πλαστικά παιχνίδια που αγόραζαν κάποτε τα παιδιά της Πάρου από το πανηγύρι του δεκαπενταύγουστου στην Παροικιά. Δείτε μέσα από αυτές τις κατασκευές πως άλλαξαν συγκεκριμένα σημεία του οικισμού της Παροικιάς.
Πρόσβαση στο Κάστρο της Παροικιάς
Στον οικισμό της Παροικιάς έχουν τοποθετηθεί ειδικά σχεδιασμένες ράμπες που επιτρέπουν την πρόσβαση σε αμαξίδια και καρότσια κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ Πάρου.
Άλλα μουσεία της Παροικιάς
Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου | ανοιχτό: Τετάρτη - Δευτέρα 8:00-15:30
Βυζαντινό Μουσείο Πάρου | θα παραμείνει ανοιχτό για το Φεστιβάλ Πάρου: Παρασκευή και Σάββατο 9:00-15:00 & 18:00-21:00, Κυριακή 10:00-15:00 & 18:00-21:00. Σχολικό Μουσείο | θα παραμείνει ανοιχτό για το Φεστιβάλ Πάρου: Παρασκευή 19:00-23:00
Ιατρικό Μουσείο Γ. Πατέλη | θα παραμείνει ανοιχτό για το Φεστιβάλ Πάρου: Παρασκευή-Σάββατο-Κυριακή 19:00-23:00
Έρευνα
Το πρόγραμμα του φετινού Φεστιβάλ Πάρου βασίστηκε στο συμμετοχικό ερευνητικό πρόγραμμα δημόσιας ιστορίας που εκπονήθηκε από τον Αύγουστο του 2018 μέχρι τον Ιούνιο του 2019 με σκοπό την καταγραφή των αναμνήσεων των ανθρώπων της Πάρου και την συγκρότηση του αρχείου προφορικής ιστορίας του νησιού.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
*Anthropologists@Work | Συλλογή προφορικών μαρτυριών.
Ανθρωπολόγοι επί τω έργω σε συνεργασία με το Εργαστήριο Ανθρωπολογικής Έρευνας του Τμήματος Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Με τους Γρήγορη Γκουγκούση, Γιωργή Μανουδάκη και Κώστα Μπουρλή. Έχετε κάποια ανάμνηση που θα θέλατε να γίνει ιστορία; Γνωρίζετε κάτι για την Πάρο που θα θέλατε να μοιραστείτε; Τρεις ανθρωπολόγοι καταγράφουν ιστορίες και αναμνήσεις των επισκεπτών του Φεστιβάλ Πάρου εμπλουτίζοντας το Αρχείο Προφορικής Ιστορίας του νησιού. Προσωπικές και οικογενειακές ιστορίες, μνήμες και αναμνήσεις άλλων εποχών, παραμύθια, μύθοι, θρύλοι και αλήθειες, ταξιδιωτικές εντυπώσεις, είναι όλα σημαντικά στοιχεία που συνθέτουν την ταυτότητα του νησιού. Όλοι οι επισκέπτες είναι ευπρόσδεκτοι σε αυτό το τραπέζι καταγραφής μαρτυριών. Αν έχετε κάποια φωτογραφία ή αντικείμενο που συνοδεύει την ιστορία που θελετε να μοιραστειτε, θυμηθείτε να το έχετε μαζί σας. Θα το φωτογραφίσουμε, θα το καταγράψουμε και θα το πάρετε πίσω.
*Μαρίνος Κοντάρας: Ο Κουρσάρος του Αιγαίου | Εργαστήριο ΥΡΙΑ
Προβολή ταινίας κατ΄επανάληψη | Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή 21:00-23:00
Ο Κουρσάρος του Αιγαίου είναι μια μεγάλου μήκους ταινία του σκηνοθέτη Γιώργου Τζαβέλλα, βασισμένη στο διήγημα του Αργύρη Εφταλιώτη Μαρίνος Κοντάρας. Γυρίστηκε το 1948 στην Παροικιά και αποτελεί την πρώτη μεταπολεμική κινηματογραφική αποτύπωση της πρωτεύουσας του νησιού. Το αντίγραφο της ταινίας σώζεται σήμερα σε κακή ποιότητα. Ξεθώριασε από τις πολλές μεταγραφές του από το ένα αποθηκευτικό μέσο στο άλλο. Η μνήμη των γυρισμάτων της ταινίας όμως διατηρείται με ζωντανά χρώματα έως σήμερα. Όπως μας είπε ο Βαγγέλης Κόντες, «... θυμάμαι τον Κατράκη που ανέβαινε τη σκάλα και έκανε τον αόματο. Ντουκ-ντουκ, ντουκ-ντουκ και χτυπάει και τση λέει: «Ανοίξτε μ’ ωραία μελαχρινή» και θυμάμαι που του απαντάει -όλα αυτά τα θυμάμαι βρε παιδιά σαν να ‘τανε αυτή την ώρα- «κι αφού δεν βλέπεις πως ξέρεις ότι είμαι μελαχρινή;» «Εμείς οι αόματοι όλες τις κάνομε μελαχρινές» απαντάει ο Κατράκης.» Για τις ανάγκες του Φεστιβάλ Πάρου το ψηφιακό πλέον αρχείο ανασύρθηκε από τα Κυκλαδικά Οπτικοακουστικά Αρχεία-Γιάννης Τριτσιμπίδας.
*Πιθανά μέλλοντα στο αρχιπέλαγος. Η περίπτωση της Πάρου | Εργαστήριο για τους μαθητές του Εικαστικού Εργαστηρίου του Δήμου Πάρου με την εικαστικό Κυριακή Γονή Τετάρτη 10 & Πέμπτη 11 Ιουλίου |10:00-13:00 | Δημοτική Βιβλιοθήκη «Γιάννης Γκίκας» Το εργαστήριο αυτό έχει ως αφετηρία την έρευνα και το εικαστικό έργο της Κυριακής Γονή για το Αιγαίο, την ιστορία και το μέλλον των δικτύων στην περιοχή, τη διαχείριση της ψηφιακής μνήμης και τις αρχιπελαγικές υποδομές, όπως έχουν αποτυπωθεί στις πολυμεσικές εγκαταστάσεις The Aegean Datahaven και Networks of Trust, αποσπάσματα των οποίων παρουσιάζονται στο φεστιβάλ. Πως ήταν το νησί μας στο παρελθόν; Πως είναι στο παρόν; Συλλέγουμε υλικό για τους ανθρώπους, το φυσικό περιβάλλον, τα έθιμα, τους μύθους, την ιστορία, τα κτίρια και τα μνημεία, την τέχνη και τη μαστοριά, τη σύνδεση με τα άλλα νησιά των Κυκλάδων και του ευρύτερου Αιγαίου. Πως όλα αυτά μας βοηθούν να φανταζόμαστε το νησί μας στο μέλλον; Μέσα από έρευνα και φαντασία δημιουργούμε ιστορίες, ουτοπικές ή δυστοπικές, για τα πιθανά μέλλοντα του νησιού με συστατικά την τεχνολογία και την τεχνητή νοημοσύνη, την κλιματική αλλαγή, το διαδίκτυο και την ψηφιακή ιδιωτικότητα. Πως οραματιζόμαστε το μέλλον στην ιδιαίτερη τοπογραφία ενός νησιού; Μία τοπογραφία που εμπεριέχει συγχρόνως την απομόνωση αλλά και τη συνδεσιμότητα. Οι ιστορίες που θα δημιουργηθούν από το εργαστήριο θα παρουσιαστούν σε μία βραδιά ανάγνωσης, ενώ θα φιλοξενηθούν στον ψηφιακό κόμβο που αποτελεί μέρος του έργου Networks of Trust.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Συντονισμός Έρευνας: Κατερίνα Κωνσταντίνου, ιστορικός τέχνης-επιμελήτρια
Επιμέλεια Έκθεσης: Κατερίνα Κωνσταντίνου, Νατάσα Μπιζά
Ερευνητική Ομάδα: Γιάννης Βάγιας, Δήμητρα Ραγκούση, Χρυσούλα Δενδρινού, Αγγελική Ευριπιώτη, Αυγή Καλογιάννη, Γιώργος Καστανιάς, Θοδωρής Μπιζάς, Νατάσα Μπιζά, Μαρουσώ Μπιζά, Κωνσταντίνος Ραγκούσης, Στέφανος Ραγκούσης, Δημήτρης Σιφναίος, Ευθαλία Σπανού
Συνεργάτες - Ανθρωπολόγοι: Γρηγόρης Γκουγκούσης, Γιωργής Μανουδάκης, Κώστας Μπουρλής
Επιμέλεια Αρχείου Προφορικής Ιστορίας: Δώρα Κεχαγιά, θεατρολόγος-επιμελήτρια
Καλλιτέχνες: Κυριακή Γονή, Παναγιώτης Καλκαβούρας, Ράνια Μπέλλου, Platon, Μαρία Τζανάκου
Ακαδημαϊκοί συνεργάτες: Άρης Αναγνωστόπουλος, ιστορικός-ανθρωπολόγος (Heritage Management Organization), Ελεάνα Γιαλούρη, Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικών και Κοινωνικών Επιστημών), Εσθήρ Σολομών, Επίκουρη Καθηγήτρια Μουσειολογίας (Σχολή Καλών Τεχνών, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), Λένα Στεφάνου, αρχαιολόγος-μουσειολόγος (Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Heritage Management Organization).
Συνεργαζόμενοι τοπικοί φορείς: Σύλλογος Φίλων Παραδοσιακού Οικισμού, Πολιτιστικός Σύλλογος Αρχίλοχος, Κυκλαδικά Οπτικοακουστικά Αρχεία.
Συνεργαζόμενοι ακαδημαϊκοί φορείς: Εργαστήριο Ανθρωπολογικής Έρευνας (Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών), Heritage Management Organization, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων